Wspieraj

Nadbużański Oddział Straży Granicznej (Hrebenne) w baobabie

15 marca gościliśmy przedstawicieli Nadbużańskiego Oddział Straży Granicznej z miejscowości Hrebenne. Wizycie towarzyszyli też pracownicy UNHCR Polska. To już druga (po spotkaniu z przedstawicielami SG Dorohusk) wizyta Straży Granicznej w baobabie i Homo Faber.

Obie marcowe wizyty przedstawicieli Straży Granicznej w Baobab podsumowuje Anna Dąbrowska.

Tylko w pierwszych dwóch miesiącach 2024 roku na front desku w baobabie odnotowaliśmy 74 sprawy dotyczące wstrzymania świadczeń wypłacanych przez ZUS z powodu utraty statusu „UKR”. Mimo, że żadna z osób nie przekroczyła ustawowych 30 dni, przekraczając granicę, polska Straż Graniczna zarejestrowała je jako pobyt turystyczny. Utrata statusu UKR i długotrwały proces jego odzyskiwania był jednym z tematów, które poruszyliśmy podczas wizyty w baobabie przedstawicieli Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej z placówki w Hrebennem.

Problem nie jest nowy, a w sprawie interweniował już w zeszłym roku Rzecznik Praw Obywatelskich: https://tiny.pl/dgsd4
Rzecznik ustalił wówczas, że „Według ZUS takie sytuacje są związane przede wszystkim z tym, że obywatele Ukrainy, którzy wyjechali z Polski i powracają w ciągu 30 dni, nie informują funkcjonariusza Straży Granicznej dokonującego odprawy paszportowej, o zamiarze wjazdu w związku z korzystaniem w Polsce z uprawnień ochrony czasowej oraz nie okazują elektronicznego dokumentu diia.pl". Faktycznie, diia.pl czyli dokument elektroniczny dla uchodźców z Ukrainy potwierdzający ich legalny pobyt na terytorium Polski i umożliwiający podróżowanie w ramach Unii Europejskiej, a także przekraczanie jej granic zewnętrznych, jest niezwykle ułatwiającym rozwiązaniem. Niestety nie dla wszystkich — skarżą się na niego zarówno seniorzy, którzy mają trudność z obsługą aplikacji mObywatel, oraz wszyscy ci, których telefony ze względów technologicznych nie są w stanie jej obsłużyć. Bywa, że uchodźcy są proszeni już podczas odprawy o aktualizację aplikacji, co często nie jest możliwe na przejściu granicznym zarówno ze względu na zasięg sieci komórkowych, jak i brak środków na koncie abonenta.

Wracając jednak do kwestii zawieszenia świadczeń — podczas rozmowy z funkcjonariuszami przywołaliśmy przypadek jednej z pracownic Stowarzyszenia Homo Faber, która mimo poinformowania podczas odprawy, że jest uchodźczynią, została zarejestrowana w systemie jako turystka, co skutkowało zawieszeniem wypłacania przez ZUS świadczeń. W toku korespondencji SG informowała, że nie wydaje „zaświadczeń dotyczących potwierdzenia przekroczenia granicy państwowej RP” oraz o „zobowiązaniu do informowania funkcjonariusza SG o zamiarze wjazdu w związku z korzystaniem w Polsce z ochrony czasowej oraz okazania dokumentu diia.pl", a także że jedynie „komendant placówki jest uprawniony do modyfikacji”. Jednocześnie ZUS wzywał do „wyjaśnienia niezgodności”. Cała sprawa zajęła bagatela 9 miesięcy.

Warto mieć świadomość, że wstrzymanie wypłaty świadczeń, które dla części uchodźczyń samotnie wychowujących dzieci, w tym dzieci z niepełnosprawnościami, to poważny problem, godzący w ich poczucie bezpieczeństwa i stabilności, ale też rezonujący boleśnie wobec prowadzonej przez antyuchodźcze i antyimigranckie środowiska narracji.

Państwo, które w ciągu ostatnich trzech lat szczyciło się otwartością i solidarnością, powinno dążyć do minimalizacji tego typu sytuacji. Tym bardziej, że dysponuje szeregiem narzędzi ułatwiających weryfikację osób przekraczających granicę RP.

Poza sprawami związanymi z przekraczaniem granicy, dyskutowaliśmy także nad usprawnieniem komunikacji między Strażą Graniczną a organizacjami, które pracują z uchodźcami i uchodźczyniami bezpośrednio, realizując porady prawne i pomoc administracyjną. Zależy nam byciu w stałym i bezpośrednim kontakcie z placówkami granicznymi, aby nieścisłości wyjaśniane były sprawniej, ale też, aby dla pojawiających się nowych wyzwań szybciej szukać rozwiązań.

Inne aktualności

Monodram "Mały doktor wrócił"

Czytaj

23. Objazdowy Festiwal filmowy WATCH DOCS Prawa Człowieka w Filmie

Czytaj

Spotkanie z Maciejem Jakubowiakiem wokół jego książki Hanka. Opowieść o awansie

Czytaj
1 2 3 20

Partnerzy

Inspektor Ochrony Danych Osobowych:
r. pr. Małgorzata Ganczar
iod@hf.org.pl

menuchevron-down